Turismoa, euskaldunak eta begiratzeko moduak

Asier Basurto (Berria)

Turismoa Donostian ez da berria; 1813ko sutearen osteko berreraikuntzatik, gutxienez, hiria beren aisialdian bisitatzen dutenen topagune izan da. Ordutik hona, jarduera horrek hirian izan dituen eragin ekonomiko, politiko, sozial eta kulturalak nabarmenak izan dira. Azken urteotan, turismo jarduerak hazkunde azkar eta handia izan du hirian; gainera, bere ezaugarriak aldatuz joan dira eta hiria bizitzen ari den eraldaketa handiaren elementu gako bezala hautematen dugu askok. Etxebizitzaren prezioa, lan-merkatua, hiriaren egitura ekonomikoa, merkataritza txikiaren itotzea, kale-espazioaren erabilera, auzo-komunitateen kohesioa, kultur jardueren izaera, azpiegitura handien diseinua… bertan bizi garen herritarron bizitzan erabakigarriak diren hamaika arlotan du eragina turismo ereduak. Eta kezkatzeko hamaika arrazoi ikusten ditugu.

Hirian gertatzen ari denak euskararen egoerarekin eta euskaldunon eskubideekin izan dezakeen lotura turismo ereduarekin kezkatutako donostiarrak antolatzen hasi ginenetik presente izan dugun gaia da. Askotan atera izan da gaia. Ikerketa soziolinguistiko espezifikorik ez daukagu oraingoz.

Turismoaren eta tokiko hizkuntza zein kulturen arteko harremana, orokorrean, izan da azterketa eta hausnarketa gai azken hamarkadetan. Mundializazioaren giltzarrietako bat izan da turismoaren hazkundea. Finantza sistemaren globalizatzea eta teknologia berrien garapena eta hedapenarekin batera, turista populazioaren handitzeak eta maiztasunaren biderkatzeak izan dituen inpaktu kulturalak berebizikoak izan dira. Kulturarteko harremanen maiztasuna eta intentsitatea areagotu da, zalantzarik gabe. Horrek gutako bakoitzari munduaren ikuspegi orokorrago bat, osoago bat eman digu ziurrenik. Horrekin batera, turista bakoitzari ezusteko esperientzia eta bizipenak eskaini dizkio lurralde eta jende ezezagunekin kontaktu zuzenak.

Berezitasuna eta berezkotasuna (autentikotasuna) da lurralde batengandik turistei erakargarri zaiena. Gutxi heldu diren tokira heltzea, munduan bakarra den esperientzia bizitzea, zapore arraroak dastatzea, desberdinak hurbiletik ezagutzea… Horregatik, turismoaz etekina atera nahi duena berezitasun horiek azpimarratzen saiatzen da. Ingurune natural zoragarrienaz, kultur adierazpen aintzinakoenaz, argazki originalenaz, esperientzia ahaztezinenaz edo jaki goxoenez gozatzeko aukerak saltzen ditu turismo sustatzaileak.

Baina turismoaren hazkundea eta hedapena indar homogeneizatzaile itzela da. Izan ere, berezitasun eta berezkotasun guztia bertan egun gutxi batzuetan izango dugun bezeroari eskaintzeak eskatzen du estandarizazioa eta homologazioa. Artalde sentitu nahi ez duten milioika ardi dira turistak. Hala, turismoari begira jartzeko ondare natural, kultural eta sozialak produktu bilakatu behar dira. Produktu bilakatzeko urrats horretan, hain zuzen ere, berezitasun eta berezkotasun eskaerari erantzun nahian, baliabide kulturalak bere berezitasunean fetitxizatzen dira; elementu bizi, aldakor eta inperfektu izatetik, erosleak nahi duenari erantzuten dioten produktu bihurtzen dira.

Eskoziako erakundeek galdetzen badiete bertara doazen bisitariei ea kalean gonadun gizonak ikustea gustatzen zaien, aurreikusi daiteke baiezko erantzunak jasoko dituztela. Turistek atseginez bisitatzen dituzte Alpeetako glaziarrak, eta txundigarri zaie arrantza-portu tradizionaletako jarduera. Hala ere, turisten gustuko izatea ez da neurgailu ona baloratzeko jarduera, baliabide eta ondare horren osasun egoera. Ez da elementu biziak diren seinalea. Ez die etorkizuna bermatzen. Alderantziz, sarritan arriskuan jartzen dituena turismorako erakargarri izatea bera da. Ipar Euskal Herrian dugu bertako kultur elementuak turisten erakargarri gisa baliatzearen esperientzia, besteontzat ikusgai eta ikasgai. Kanpora begira zuri, gorri eta berde, lauburu, bixkotx eta biper da dena. Baina sarri elementu fosilizatu gisa saltzen dira gure kulturaren elementuak; benetan bertako biztanleriaren bizimoduaren parte izateko inongo beharrik gabe.

Euskal Herria bisitatzen duten pertsonek bertako hizkuntza euskara dela eta herritar asko euskaraz bizi nahian gabiltzala jakitea hobe da ez jakitea baino. Herri euskaldunenetan, bertako ohiko bizimodua euskaraz garatzen dela senti dezatela ere positiboki baloratzekoa da. Gainera, ziurrenik gustatu ere egingo zaie, Europako bazter honetan biziberritzen ari den antzinako hizkuntza baten testigu izatearen esperientzia. Eta erakargarri bazaie, onuragarri izango da hori turismo jarduerarekin irabazi ekonomikoa ateratzen duten pertsona eta eragileen poltsikorako. Hor ez dago eztabaidarik. Baina euskara erakargarri izatea turistentzat edo haiei euskararen bizitasuna erakustea positiboa izango da gure hizkuntzaren garapen soziolinguistikoan? Zalantza handiak dauzkat eta ezezko erantzunerantz desorekatzen zait balantza, gero eta gehiago.

Euskaraz bizi garela erakusteko, gaztelaniaz, frantsesez edo ingelesez zuzenduko gatzaizkie turistei. Hiztegitxo bat emango diegu, toponimiaren inguruko azalpenak eskainiko dizkiegu, euskararen eta euskal kulturaren inguruan informazioa zabalduko diegu eta bertakoarekiko errespetua transmititu. Baina zein hizkuntzatan? Zein hizkuntza izango da beharrezkoa, beraz, jarduera horietaz arduratzeko euskararen arnasgune diren herrietan? Lan merkatura sartzear den gaztearen aurrean zein baliorekin lotuko da hizkuntza bakoitza? Euskara produktua izango da eta beste hizkuntzak saltzeko tresna.

Eta beraz? Zer egin behar dugu? Guk nahi edo ez, zenbait joera geldiezinak direla entzuten dugu behin eta berriz Donostian turismo ereduaren kalteez kexatzen garenean. Begiradan dago gakoa kasu askotan, eta halaxe da hizkuntzaren gaian ere. Beste arloetan bezala, turistari gutxiago begiratzen hasi eta bertako herritarrengan zentratutako politikei eman behar zaie lehentasuna. Turista gehiago edo gutxiago egon, herritarrok gure herrietan ditugun euskararen erabilerarako baldintzak ahalik eta gehien zabaldu eta blindatzea da gakoa. Borondate onerako deia egiten duten kanpainen bidez bai, noski, baina batez ere araudi eta politika bermatzaileekin. Turismoaren sektorean euskaraz lan egitea litzateke lehen urratsa, baina herritar guztien hizkuntza eskubideak tinko babestea da garrantzitsuena.

https://www.berria.eus/paperekoa/1876/018/001/2019-11-19/turismoa-euskaldunak-eta-begiratzeko-moduak.htm

Zer ari da gertatzen Donostian? Zer egin dezakegu? [Topaketa irekia]

Hiriko hainbat eragilek osaturiko Donostia Defendatuz koordinakundeak topaketa ireki bat egingo du larunbatean Amaran, hiri-ereduari buruz hitz egin eta hura aldatzeko aukerak aztertzeko helburuarekin.

Zer ari da gertatzen Donostian? Zer egin dezakegu? izenburua daraman saioak herritarren iritzia bildu eta “hiri-eredu honi elkarrekin aurre egiteko bide-orri bateratua osatzea” bilatuko du.

Topaketa goizean egingo dute, 10:00etatik 13:30era, Urbieta kaleko Amara Berri Eskolan.

https://irutxulo.hitza.eus/2019/10/21/hiri-ereduari-buruz-hitz-egiteko-topaketa-egingo-du-donostia-defendatuz-plataformak/

Emergencia climática y turismo

Nerea Arregi (Hordago – El Salto)

El impacto causado por el número de visitantes en entornos naturales de especial fragilidad es uno de los daños más evidentes y más directos entre los que causa el turismo en el medio ambiente. En el País Vasco, San Juan de Gaztelugatxe, el Flysch de Zumaia o la Isla de Santa Clara pueden correr serio peligro a no ser que se establezcan las medidas de protección necesarias para su conservación.

La lucha contra el cambio climático (emergencia climática ya), debido a su carácter global y urgente está en la agenda de la mayoría de los movimientos sociales actuales, con diferentes enfoques y énfasis. El feminismo, el movimiento de solidaridad con las personas migrantes, la economía social y solidaria o los grupos que se oponen a la construcción de grandes infraestructuras reivindican la defensa del medio ambiente y la necesidad de transitar hacia modelos económicos y sociales más sostenibles. Desde el movimiento crítico con el turismo masivo y la turistización de las ciudades no somos ajenos a ello. Es por eso que este 27 de septiembre, fecha en la que coincide el Día Internacional del Turismo con la convocatoria de movilización global por la emergencia climática, queremos aprovechar para unir ambos temas.

El turismo masivo, la banalización del viajar y la fetichización de los territorios para convertirlos en “destinos” no son dinámicas sostenibles. La actividad turística engloba formas de hacer que son indiscutiblemente nocivas para el entorno natural. Actualmente, se estima que el 8% de las emisiones globales de CO2 se deben a la actividad turística. El 12% de esa parte se debe al tráfico aéreo. Así, el mantenimiento de las o las compras de turistas constituyen también importantes contribuciones al calentamiento global. Además, según el estudio realizado por la Universidad de Sídney en el que se basan estos datos, si se mantienen las tendencias actuales, dichas emisiones podrían llegar a aumentar un 40% de aquí a 2025.

La evidencia cada vez mayor de los impactos negativos que el turismo está generando en el medio ambiente, en las economías que monopoliza y en las sociedades a las que afecta ha llevado al sector y sus lobbies a generalizar el uso del concepto “turismo sostenible”. Ya ha sido introducido en todos los planes de turismo desde las Naciones Unidas a las municipales, pasando por los planes europeos, estatales, autonómicos y provinciales. Sin embargo, detrás de esas sugerentes palabras se esconde la lógica del crecimiento económico ilimitado y el beneficio a corto plazo, que siguen haciendo y deshaciendo a su antojo en gran parte del planeta.

El impacto causado por el número de visitantes en entornos naturales de especial fragilidad es uno de los daños más evidentes y más directos entre los que causa el turismo en el medio ambiente. Las polémicas de estos últimos meses sobre el monte Everest o Machu Picchu son reveladoras. Pero en nuestra propia tierra, San Juan de Gaztelugatxe, el Flysch de Zumaia o la Isla de Santa Clara pueden correr serio peligro a no ser que se establezcan las medidas de protección necesarias para su conservación y se regule para limitar la afluencia de visitantes. Aunque es un debate que suscita preocupación en la sociedad civil, asistimos a la continuada promoción de estos lugares como atractivo turístico y a una falta de voluntad o incapacidad absoluta de poner los intereses colectivos por encima de potenciales negocios privados.

Asimismo, asistimos atónitas al hecho de que, ante la evidencia cada vez mayor de los daños ecológicos y sociales que provocan los cruceros, las distintas instituciones forales y autonómicas vascas traten de atraer este tipo de embarcaciones a nuestros puertos. Los cruceros son el símbolo que diferencia a los casos más graves de turistización de las ciudades del sur de Europa. Venecia, Barcelona, Lisboa o Mallorca son sólo algunos ejemplos de ello.

Estas ciudades flotantes suponen una de las formas de turismo extractivo más evidente que existen: se llevan lo mejor de las ciudades que visitan dejando atrás residuos de toda índole. Y es que, un crucero emite 244 kg de CO2 a la atmósfera por cada pasajero que transporta. Sin embargo, cada vez que llega un crucero más grande que el anterior al puerto de Bilbao las instituciones y los medios de comunicación oficiales lo celebran. En Gipuzkoa, pese a que también hay algún irresponsable público intentando traérnoslos, la madre naturaleza se protegió a sí misma y a todas las pasaitarras con un estrecho y poco hondo fiordo natural que pone límite a la ilimitada ambición.

El punto clave en el que se unen turismo y emergencia climática es, sin lugar a dudas, la “hipermovilidad”. La hipermovilidad es un concepto que ha estado entre las ideas-fuerza que han impulsado el proyecto de la globalización o mundialización y es, sin duda, la punta de lanza de su vector cultural. Trasladarnos de un lugar a otro situado a cientos o miles de kilómetros por placer, es una práctica, no sólo habitual, sino también valorizada, en la sociedad en la que vivimos.

Cada vez lo es más hacerlo todos los años o varias veces al año. El motivo del 77% de los vuelos que se realizan en todo el mundo es hacer turismo. Volar, tomar aviones, se ha convertido en una actividad al alcance de mucha más gente de lo que era antaño. Lejos de considerarlo como la mayor victoria de la clase obrera en el siglo XXI, deberíamos de echarle una mirada con las gafas verdes puestas al tema. Porque hay alternativa; debe de haberla si hay alguna esperanza a la que agarrarse. Pero para eso, antes tenemos que dejar de mirar hacia otro lado.

La toma de conciencia, la autocrítica, la transformación personal, el compromiso, el debate colectivo, la organización, la reivindicación y la interpelación son prácticas y herramientas necesarias en cualquier lucha social que pretenda llegar a buen puerto. Ya sea el feminismo, la revitalización del euskera, la economía social o la solidaridad internacionalista, avanzan cuando consiguen unir una cadena desde el interior de cada persona hasta las actuaciones globales estructurales que plantean.

Así, es preciso tomar conciencia sobre la finitud de los recursos naturales de nuestro planeta y emprender acciones para evitar los daños que nuestro modo de vida actual causa en el hábitat de la humanidad. Reflexionar sobre la parte de responsabilidad que hay en las decisiones que cada una de nosotras tomamos en nuestro día a día y tratar de cambiar y mejorar aquello que esté en nuestras manos.

Renunciar a los privilegios que ostentamos, por tener su origen en la injusticia y dibujar, además, un futuro imposible. Levantar la alfombra y soplar el polvo. Sacar el tema, discutir, convencer, con otras y otros, con personas diferentes e iguales a nosotras. Acordar caminos y articular estrategias comunes en busca de soluciones. También repartir tareas, ayudarse, apoyarse y trabajar en equipo. Alzar la voz, provocar, romper las inercias. Pedir responsabilidades, denunciar complicidades, exigir soluciones a quienes las pueden conseguir.

https://www.elsaltodiario.com/turismo/emergencia-climatica-turismo

The last thing my city needs is Woody Allen selling us to the world

Mikel Agirre (The Guardian)

San Sebastián is already under strain from overtourism. With Allen shooting a film here, the city could become a victim of its success

Summertime in San Sebastián rekindled the annual debate about the strains created by excessive tourism. This year, though, residents of the Basque provincial capital have also had to put up with our city being turned into the latest Woody Allen film set. The movie, Rifkin’s Festival, is about a couple who fall in love while in town for the San Sebastián film festival, drawing on the annual event (this year’s begins on 20 September) as the backdrop to a romantic comedy.

At a time when Allen is being shunned by many people in film, the veteran director has seemingly found a reliable ally in his Spanish partner Mediapro. The company ishandling the co-production and distribution of Rifkin’s Festival, just as it did with Allen’s previous movie endeavours Midnight in Paris and Vicky Cristina Barcelona, among others. Whatever the legitimacy of the #MeToo movement’s calls for an Allen artistic boycott, the impact his film could have on the urban fabric of the city is currently of greater concern to many of us in San Sebastián, a city which has been undergoing a metamorphosis since hosting the European capital of culture in 2016.

Allen’s relationship with the city goes back to 2004 when he premiered Melinda & Melinda at the city’s film festival. Allen was back in 2008 for the screening of Vicky Cristina Barcelona, which then became an inspiration for local and regional powers keen to promote the city and region.

So delighted was the council about Rifkin’s Festival that it threw an official reception at city hall to welcome the director on the eve of shooting. At a press conference beforehand Allen was enthusiastic about gracing the city, saying: “I’d like to convey to the world my view of San Sebastián the way I conveyed my view of Paris or New York to people.”

It is worth paying attention to these words since they epitomise the nature of the transaction here. The film – at least as far as the city fathers are concerned – isn’t just a touch of Hollywood glamour, it is a perfect means to get the city more deeply embedded on the global tourist map. Allen’s film represents a two-hour advertising slot to spur the arrival of further visitors and investors. My fear is that this film will show an image of San Sebastián via a series of cliches that are easily recognisable by a global audience, but which are completely detached from the local reality.

The movie aligns with a branding strategy that seeks to turn San Sebastián into an attractive location for large-scale film and audiovisual projects. The Spanish public deserve more transparency than they are currently getting about the tax burden this implies. At the very least it looks sensible to ask for more information about the role of public funding in such vast productions. Advertisement

My concern is about something else too, though: how the film is being used as a narrative weapon to promote San Sebastián’s enviable landscape, vibrant atmosphere and outstanding gastronomy, all of which will lure other big international events – film, jazz, food etc – which in turn keep fuelling the tourism juggernaut.

Tourism already musters the biggest share of local GDP and the tourist monoculture is prioritised under the guise of creating jobs and wealth; the red carpet rolled out to welcome any business connected to it. Yet, as the philosopher Marina Garcés points out, tourism is an extractive industry, commodifying common resources – neighbourhoods, squares and streets – and turning them into assets for private exploitation, while often dispossessing the people who give these spaces meaning by living in them. Entire neighbourhoods gentrify in order to host either the tourists or wealthier inhabitants.

Far from generating the expected prosperity, tourism may actually intensify what we call socio-spatial injustice. The marketing strategy being implemented in San Sebastián risks creating a vicious cycle of overtourism and downturn. The more it does to boost tourist numbers, the more overtourism threatens the authenticity of the space and thus downgrades the tourist experience. If the influx continues growing at the current pace, San Sebastián will be doomed to join a long list of destinations that are victims of their own success, such as Venice or Barcelona.

Local people are increasingly showing their dissatisfaction at increased rents and the expansion of the vacation rental market over regular housing. Ordinary shops are being replaced by handicrafts and souvenir stores, fancy bars and the like. The old town is the epicentre of tourist activity in San Sebastián, so anyone who lives near it is basically living in a theme park with the all the crowds, pollution and noise that brings.

Protests against mass tourism first erupted during the summer of 2017 and the movement keeps growing. These spontaneous demonstrations by people claiming the right to inhabit the city have helped broaden social awareness of the issue. This has in turn spurred the authorities to take action, with, for example, a tourist tax proposal, implicitly accepting that overtourism is a real problem for the city.

But San Sebastián is far from being an isolated case in risking economic depletion from mass tourism. Along with Venice, Barcelona, Lisbon, Palma de Mallorca and many other southern European cities, San Sebastián is now part of a network fighting for a more sustainable model of tourism and ultimately working for a perhaps surprising common goal: the opposite of growth.

https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/sep/04/woody-allen-san-sebastian-film-overtourism

https://www.argia.eus/albistea/woody-allenen-filma-eta-donostiaren-turistifikazioa-eztabaidagai-the-guardian-egunkarian

Adi antiguotarrak! Turistifikazioa auzoan

Heriz plataformak eta BiziLagunEkin plataformak elkarlanean informazioa zabaldu dugu Antigua auzoan. Duela bi urtetik hona bizilagunei arazoak sortzen ari den hostelaz gain beste bi hotel eta hostel zabalduko dituzte laister auzoan. Antolatu eta elkar babestu dezagun.

Irla babestu! Stop turistización!

Gaur hemen elkartu gara Bizilagunekin Plataforma, Ekologistak Martxan eta Haritzalde Naturzaleen Elkarteko kideak, Cristina Iglesias artistak Santa Klara uharteko itsasargian burutzen ari den instalazio artistikoak hiriko gune ekologiko honetan eduki ditzakeen ondorio kaltegarriak sortzen diguten kezka publikoki adierazteko. Gure kezka ez dator, noski, artista honen lanetik, guztiz errespetatzen dugu bere lana eta ez dugu horren inguruan ezer esateko.

Pankarta Santa Klara uharteko itsasargian (2019/08/02)

Gure kezka Donostiako Udalak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak irla bezain hauskorra zein ekologikoki aberatsa den gune natural batean bertara jende gehiago erakarri dezakeen interesgune bat jartzeko apustua egin izana da, ez bakarrik proiektu honi babes legala emanez, baizik eta hura ere diruz lagunduz. Udalak eraikina egokitzeko 270.000ko inbertsioa egingo du eta Aldundiak, bere aldetik, beste 200.000 euro jarriko ditu. Momentuz, proiektuaren aurrekontu osoa 1,4 miloi euro ingurukoa da.

Guk argi dugu Donostiako gune ekologiko txiki horretan horrelako proiektu bat gauzatzea ez dela hiriarentzat beharrezkoa. Horregatik, hau bultzatzeko benetako arrazoiak zeintzuk diren hausnartzerakoan, zaila zaigu Donostian ematen ari den turistifikazio prozesua lagunduko duen beste mugarri bat besterik ez dela ez pentsatzea. Eta horrek pizten du gure kezka, alegia. Irla eremu txiki bat izanda ezingo luke gaur egun jasaten duen pertsona kopuru askoz handiagoa jasan. Gainera, pertsona kopuruak gora egiten badu, beldur gara bertara iristen diren garraio zerbitzuak edo horniketarako behar diren azpiegiturak handitzeko interes eta ahaleginek gora egitea ere. Horrek, bertako ekosistema eta intereseko fauna espezieak arriskuan jarriko lituzke eta Irlan badira gaur egun Mehatxaturiko Espezieen Euskal Katalogoan dauden espeziak, hala-nola belatz handia, kaio beltza, kaio iluna edo ubarroi mottoduna. Baita ere bertako ekosisteman bakarrik bizi diren espezieak, Urgulleko sugandila, adibidez.

Proiektu hau bultzatzen ari diren agintariek Santa Klara Uhartea masifikatzeko arriskurik ez dagoela errepikatu dute etengabe hedabide eta eztabaida guneetan eta, ahoz behintzat, irla gaur egun ezagutzen dugun moduan mantentzeko konpromisoa hartu dute. Aitzitik, 2019ko Uztailean burutu den Donostiako azken udalbatzarrean PSE eta EAJ-ko zinegotziek proiektu honen ingurumen-inpaktua neurtzeko azterlan bat bideratzeko proposamenari uko egin diote berriro ere, hasiera batean hori egitearen alde agertu ziren arren. Gaur egun lanak aurrera doaz eta oraindik ez dago ondorio horiek baloratuko dituen dokumentu ofizialik.

Donostian azken urteetan bizi izan dugun errealitatea ikusita, hiritarrok egoera honekin kezkatuta gaude eta erakunde publikoei behingoz irla babesteko konpromiso finko eta lotesle bat hartzea eskatu nahi diegu gaur. Hitz politak gero, haizeak eramaten dituelako, baina gure ondare naturalaren suntsiketak ez du, ordea, atzerapausorik izango. Horregatik, Udalari, Aldundiari, Jaurlaritzari eta Estatuko Kantauriar Kostetako Zuzendaritzari, Santa Klara Uhartearen babesa bermatzeko eskura dituzten tresna legal desberdinak aktibatu ditzatela eskatzen diegu, Uhartea Biotopo Babestua[1] izendatuz eta irlak dituen garraiobide, sarbide eta azpiegiturak etorkizunean ez handitzeko konpromiso mugagabe bat modu ofizialean sinatuz. Gaur hemen bildu garen taldeak horretarako eskaera ofiziala egingo dugu erakunde desberdinetan irailetik aurrera eta erantzun positibo bat jasotzea espero dugu. 

Geroz eta gehiago gara Donostian ematen ari den espazio publiko eta naturalen merkantilizazioa salatzen dugun hiritarrok; baita ere industria turistikoak mundu mailan zein Euskal Herrian eragiten dituen kalte ekologikoak etorkizunean gure herrialdeetan bizitzen jarraitzeko aukerak arriskuan jartzen dituela salatzen dugunok. Erakunde publikoek berriz, ez dirudi ideia honekin bat egiten dutenik. Turismo Jasangarriaren lelopean orain, hiriaren esplotazio turistikoaren jarraipen bat besterik ez diren erabakiak hartu eta horretara zuzendutako ekintzak burutzen dituzte. Guk argi dugu baina, hiriak hartu behar duen bidea ez dela hori, deshazkunde turistikoarena baizik. Eta hori defendatzen jarraituko dugu, oraingoan bezala, beharrezkoa den bakoitzean.

UHARTEA BABESTU, NATURA DEFENDATU, HIRIAREN TURISTIFIKAZIOA GELDITU!


[1]  1/2014 LEGEGINTZAKO DEKRETUA, apirilaren 15ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoko Natura Kontserbatzeko Legearen testu bategina onartzen duena.

BiziLagunEkin – Haritzalde – Ekologistak martxan

https://www.berria.eus/paperekoa/1960/040/001/2019-08-04/santa-klarak-ez-du-argi.htm

Ez gara figuranteak! Erasotzaileekin moztu!

Sinatzaileok Woody Allen Donostian egiten ari den filmea gaitzesteko hainbat arrazoi ikusten ditugu; batetik hiriaren nazioarteko promoziora zuzendutako ekimen honek epe labur eta ertainera bertako bizilagunen bizi-baldintzetan kalteak sortzeko moduko turismoaren hazkundea eragin dezakeela ikusten dugu. Bestalde, Woody Allen pelikularen zuzendaria eraso matxistak egin izanagatik salatua izan delako eta nazioartean hainbat talde eta mugimendu feministak hala eskatu dutelako harreman ofizial oro eten beharko litzatekeela iruditzen zaigulako.

Dei egiten diegu donostiar guztiei hurrengo asteetan deituko ditugun mobilizazioetan parte hartzera.

Ez gara figuranteak!

Donostia turistifikazio prozesu azkar eta bortitzean daramate agintari publikoek. Turista eta inbertsoreak hirira erakarri nahiaren atzean, prozesu honen bidez etekin ekonomiko erraldoiak lortzen dituztenak daude. Bitartean, herritarron gehiengoak gero eta zailagoa daukagu Donostian bizitzea: etxebizitzaren prezioa, lan-merkatu prekarizatua, kontsumo prezioen igoera…

Hiri-marka eta kulturaren merkantilizazioak helburu komertzial partikularrei erantzuten diete hiri honetan. Helburu horren mesedetan datorren orori alfonbra gorria jartzen zaio, bertako bizilagunon bizi-baldintzen gainetik pasa behar badira ere. Gazteak, emakumeak eta migranteak, besteak beste, izaten dira ondorio hauek erarik bortitzenean jasaten dituztenak: etxebizitzen prezioan, lan-baldintza prekarioetan…

Woody Allenen pelikula bertan errodatzea “Donostiarentzat garrantzitsua izango dela” esanez, erraztasun guztiak eskaini zaizkio erakunde publikoetatik. Bitartean bertako herritarrok auzolanean antolatzen ditugun ekimenek (jaiak kasu) zailtasun handiak topatzen dituzte, hauek ez baitira negoziorako tresnak.

Donostiara turismo gehiago erakartzeko ekimen oro bertan behera uzteko eskatzen dugu. Sustapen turistikora zuzendutako aurrekontu publikoa ezabatzea beharrezkoa da, hiriak jasan ezin duen neurritik gora dagoelako eta atzera bueltarik gabeko kalteak sortu baino lehen. Deshazkunde turistikoa da zentzuzko norabide bakarra gaur egun Donostian.

Woody Allen eta Mediaprorekin egindako tratuak eta pelikula grabatzeko erakunde publikoetatik eskainitako zerbitzu eta laguntza oro gaitzesten dugu. Gutxi batzuen negozioa “hiriarentzat ona izango dela” esatea ez da nahikoa. Edozein kasutan, harreman horren xehetasunak publikoki erakutsi eta ekonomikoki kuantifikatzea zor zaigu donostiarroi.

Erasotzaileekin moztu!

Woody Alleni egindako harrera salatzen dugu. Eneko Goia alkateak errugabetasun-presuntzioa errespetatu behar dela esanez, sexu abusuak egiteagatik salatutako erasotzaile bati sekulako harrera egin zaio. Donostiako mugimendu feministak erasotzaileen aurka egiten dituen lanketa guztiei balioa kenduz. Lotsarik gabe dio zuzendariak berak inguruan gertatzen denak ez diola eragiten eta ez zaiola inoiz axola izan ez bere emazte eta familiarekin gertatutakoa ezta politika ere, “ez baitu gaitasun mentalik herri mugimenduak ulertzeko”.  Ezin dugu onartu, egun batean Woody Alleni harrera egitea eta aste berean erasoen aurkako udako kanpaina aurkeztea. Horri zuriketa morea esaten zaio.

Allen bezalako erasotzaileei harrerarik ez egitea eta babesik ez ematea exijitzen dugu. Ez Donostian eta ez beste inon. Egin duten mina aitortu eta erreparatu gabe eraso sexistak egin dituzten erasotzaileak ez dira ongi etorriak eta horren aurrean behar den erantzuna emateko prest egongo gara.

Donostiarron papera

Donostia ez da pelikula bateko dekoratua eta donostiarrak ez gara figuranteak. Ezta turistak ere. Horregatik, gu gara hiri-eredu eta turismo-eredu honen kalteak gure larruazaletan jasaten ditugunak. Gure hiria salgai jartzean, inbertsoreei, promotore pribatuei eta merkataritza kate handiei mesede egiten dieten erabakiak hartzean, bizilagunen beharrei erantzuten ez dien Metroaren pasantea bezalako obra erraldoiak ezartzean edota hotel berriak mugagabe hedatzean, negoziorako hiri bat eraikitzen ari da, eta gure bizimodua, gure bizitzak, daude jokoan.

Zinema munduan ibilbide garrantzitsua egin duen pertsona batek ez gaitu itsutzeraino liluratuko.  Gure bizitzetako aktore protagonistak izateko determinazio osoa daukagu. Ez dugu onartzen egiten ari zaizkiguna. Elkarrekin aurre egingo diegu hiria negozio bat bezala erabili nahi dutenei eta erasotzaileekin tolerantzia azaltzen dutenei.

BIZILAGUNEKIN plataforma  – ERNAI gazte antolakundea – GROSEKO ASANBLADA FEMINISTA – HOTEL+EZ mugimendua

https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20190723/woody-allenen-kontrako-protesta-egin-dute-kontxako-hondartzan

https://www.marca.com/tiramillas/cine-tv/2019/07/24/5d387543ca474127388b4617.html

https://irutxulo.hitza.eus/2019/07/19/woody-allenen-film-bat-baino-gehiago/

Santa Klara bizirik!

Eihar Egaña (Irutxuloko Hitza)

Kontxako badiaren erdian, Donostiaren «marko konparaezina» osatzen duen elementuetako bat da. Nork ez du ezagutzen? Nor ez da joan bertara itsasontzi zuri-urdinetan edo igeri? Han dago Donostiak duen itsasargietako bat; eta orain, udala eta Foru Aldundiaren ekimenez Cristina Iglesias artistak artelan bilakatuko du eraikina. Proiektuaren aurrekontua 1,4 miloi eurokoa izatea aurreikusi da; udalak 270.000ko inbertsioa egingo du eraikina egokitzeko eta Aldundiak, bere aldetik, 200.000 euro jarriko ditu.

Nire buruari galdetu diot, ea zer egiten duen interbentzio artistiko horrek uhartean; normalean, donostiarrak joaten dira hara, eta udako hilabete pare bat kenduta, ez dira asko izaten. Berehala konturatu naiz hor dagoela gakoa. Hiriko eta lurraldeko agintariek azken urteetan turismoa erakartzeari begira egin dituzte beren politika nagusiak, eta hau ez da salbuespena.

Udaberri honetan aurkeztu zituen Bizilagunekin plataformak hamasei proposamen deshazkunde turistikorantz. Horien artean dago balio ekologikoa duten guneak babestu eta zabaltzea. Santa Klara uharteak balio ekologiko nabarmena dauka. Animalia espezie berezien babesgune da. Besteak beste, han bizi da Urgulleko sugandila gisa ezagutzen den sugandila iberiarraren aldaera bat, eta arrautzak jartzeko edo atseden hartzeko gune gisa erabiltzen dute antxeta hankahoriek, ubarroi mottodunek, txenadek eta pottorroek. Irlak balio bat baldin badu, aberastasun natural horrek ematen diona da.

Arte-proiektuaren lanek baino gehiago, aurrekariak ikusita, izan ditzakeen bestelako eraginek sortzen didate kezka. Ez al zaie turistak irlara urte osoan eramatea bururatuko? Ez al dituzte hara joateko txalupen maiztasunak handituko? Ez al zaizkie gutxiegi irudituko irlan dauden azpiegiturak? Ez al dute denetariko azoka, gida eta iragarkien bidez uhartea promozionatuko? Azken urteetan entzundakoekin, imajina dezaket entzutea hiriarentzat garrantzitsua izango dela, nazioartean kokatuko gaituela, lanpostuak sortuko dituela… Betiko makuluak hiriaren azken txokoa ere salgai jartzea justifikatzeko.

Xarma berezia duen gure txoko hau bere bakartasunean eta basatasunean mantentzearen alde antolatu beharko ginateke donostiarrak, eta arriskuan jar dezakeenari garbi esan: utzi bakean uhartea!

https://irutxulo.hitza.eus/generoak/iritziak/santa-klara-bizirik/