Egilea: bizilagunekin

Marco Santopadre kazetari italiarrak Donostiaren turistifikazioaren aurkako borrokari buruz idatzi duen liburuaren aurkezpena

Urriaren 28an, asteartean, 19:00etan, San Jeronimoko Kriptan, Marco Santopadre kazetari italiarraren La rivolta nella città di plastica liburuaren aurkezpena izango dugu. Bertan, egileak azalduko ditu liburuaren edukiak, Donostiako turistifikazioaren aurkako borrokan sakonduz. Italian eta italieraz argitaratu berri den liburuaren egileak aspalditik du lotura Euskal Herriarekin, bere kazetari lanaren ondorioz, nagusiki.

Liburuak Donostiaren kasuaren bidez aztertzen du nola turistifikazioak hiriaren fisonomia eta identitatea aldatzen dituen, eta Santopadrek Donostia “plastikozko hiri” bilakatu dela adierazten du. Hiri turistiko eta elitistaren eta auzo herrikoien artean dagoen tentsioari buruz hitz egingo digu. Oinarri bezala Donostiako azken urteetako bilakaera, turistifikazioaren aurka diharduten herri-mugimenduen jarduera eta Donostiako bertako herritar eta aktibisten testigantzak baliatu ditu.

  • Solasaldia gaztelaniaz
  • Data: Urriak 28
  • Ordua: 19:00
  • Lekua: San Jeronimoko Kripta

Zatoz eta parte hartu!

DONOSTIAKO HAINBAT GIZARTE TALDEK ETA AUZO ELKARTEK MOBILIZAZIOA DEITU DUTE MANTEOKO BASQUE CULINARY CENTERREN INAUGURAZIOA DELA ETA PROTESTA EGITEKO:

Donostiako hainbat gizarte-taldek eta auzo-elkartek Manteoko Basque Culinary Centerren (BCC-GOe) inaugurazioa dela eta protesta egiteko elkarretaratzea deitu dute, urriak 20 astelehenean, arratsaldeko 6etan, hain zuzen ere operazio urbanistiko horrek ekarri duen espoliazioa eta Donostian sustatzen ari den hiri-eredua errefusatzen dugula ozenki adierazteko.

 SALATZEN DUGU:

Culinary Centerren interes pribatuen alde Manteoko udal lursaila lagatzeak eta parkea ezabatzeak eragin duen lurzoru-ondare publikoaren espoliazioa. Udalak Culinary Centerren erabilera pribaturako 75 urtetarako oparituriko lursailaren balioa (68 Milioi) eta eraikitako 9.500 m2-ko (sabaia) bolumenaren balioa (12.000 euro/m2-ko) kontuan hartuta, finantzaketa publikoaren bidez (24 Milioi) ordaindu den eraikinaren kosteaz gain, osotara 150 milioi euro ingurukoa izan da ondare eta baliabide publikoen kontura egindako espoliazioa. Espoliazio horren ondorioz, gainera, Gros auzoaren inguruan gelditzen zen azalera handiko eremu berde bakarra (13.000 m2 lursail eta zuhaizti) galdu da; aipagarria da gune hori ekipamendu publikoak eta gazteentzako nahiz adinekoentzako zuzkidura-apartamentuak hartzera bideratuta zegoela, duela 15 urtez geroztik indarrean dagoen Donostiako Plan Orokorrean (HAPO) jasota dagoen bezala, nahiz eta iharduketa horiek garatzeko finantzazioa ukatzen jarraitzen duten. Argi dago Basque Culinary Center fundazioa, espoliazio horren onuraduna, zenbait sukaldari aberats ezagunek eta enpresa-babeslek osatutako lobby handi bat bihurtu dela, beren negozio gastronomiko pribatu eta “esklusiboetarako” prebendak eta finantzaketa publikoa lortzeko.

Udal gobernuak auzokideen mobilizazio ugarien aurrean erakutsi duen mespretxua eta herritarren parte-hartze zantzu oro ezabatu duela, Manteoko espazio publikoaren etorkizuna Gros eta Ulia auzoek dituzten beharren azterketa batean oinarrituta erabaki ahal izatea eragotzita. Manteoko Culinary Centerra modu erabat inposatzailean eta bizilagunekin eztabaidatzeari uko eginez ezarri dute, herritarrek aurkeztutako 10.000 sinadura baino gehiagoren aurrean, helegite judizialen eta antolatutako herri-galdeteken emaitzen aurrean entzungorrarena eginez. Harrigarria izan da gero zein azkar egin duten obra, eta aipagarria da inolako gardentasunik gabe ihardun dutela lurzoruan kutsatutako hondakinak egon daitezkeela salatu denean eta eraikuntza-lanek eragin dituzten ingurumen kalteen inguruan –inguruko zuhaitz guztiak suntsitu dira, zarata kutsadura eragin, oinezkoentzako irisgarritasuna galerazi, eta abar. Non geratzen dira marketin-kanpainetako demokrazia parte-hartzailea eta iraunkortasuna?

Finean, herritarren beharrei erantzuten ez dieten hirigintza-proiektuak eta operazioak inposatzen ari direla salatzen dugu. Bere izaera elitista dela eta, Basque Culinary-ren GOe zentroak Gros-Ulia auzo osoan etxebizitzaren prezioa nabarmen igotzea ekarriko du, eta, aldi berean, Donostia “munduko hiriburu gastronomiko handi” bat bihurtzeko asmoak gure hirian nozitzen ditugun turistifikazioa, hiri-espekulazioa, bizitzaren garestitzea eta gentrifikazio-arazoak areagotuko ditu. Era berean, BCC-GOren finantziazio publikoa lehentasunez osasun arlora, hezkuntzara, etxebizitzara, pentsioetara, edota elikadura-subiranotasuna indartzera zuzendu beharko liratekeen baliabideak xurgatuz egin da.

Bestalde, Palestinako herriaren genozidio betean Basque Culinary Centerrek Israelgo hainbat enpresekin milioika euroko harreman zitala mantentzen duela salatzen dugu, Cardumen Capital inbertsio-funtsarekin duen hitzarmenak eta Kinoko, The Kitchen Foodtech Hub eta Anina Culinary Art enpresekin duen lankidetzak erakusten duten bezala.

Hori denagatik, urriaren 20an Manteoko Culinary Centerren aurrean honako lemapean egingo den mobilizazioan parte hartzera dei egiten dizuegu:

EZ DUGU NAHI ETA EZ DUGU BEHAR!
BASQUE SPECULINARY CENTER: ESPOLIAZIOA!

“Hau ez da cheesecake bat” Donostia turistifikatuaren kronikak biltzen dituen fanzinea kaleratu du BiziLagunEkin plataformak

44 orrialdeko liburuxkan Donostiaren turistifikazioaren gaiaren alderdi desberdinak jorratzen dira, tonu zorrotza, politikoa eta umorezkoa tartekatuz. Komikiak, denbora-pasak, poesia eta bestelako arte adierazpenak tartekatzen dira hiriaren historiaren eta egoeraren irakurketekin, datu-bildumekin eta iritzi artikuluekin. Fanzineak tresna bat izan nahi du Donostia desazkunde turistikorantz bideratzeko aldarrikapena zabaldu eta hiriak bizi duen turistifikazio prozesuaren gainean hausnarketa kritikoa sustatzeko.

Desazkunde turistikoaren aldeko donostiarren plataformak koordinatu eta editatu du auzolanean egindako argitalpena eta hainbat kolaboratzailek egin dute ekarpena bertan, besteak beste Ramon Agirre aktoreak eta Mikel Marrazki komikigileak.

Fanzinea salgai dago 3 euroko prezioan Okendo kaleko Hontza liburu dendan, Parte Zaharreko Ikatz okindegian eta Bizilagunekin plataformak antolatutako deialdi eta ekitaldietan.

Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziapean zabaldu da, beraz, egileak baimena ematen du edozein bitarteko edo formatutan partekatu, kopiatu eta birbanatzeko, nahasteko, eraldatzeko eta orijinalean oinarrituz sortzeko; beti ere, jatorrizkoaren egiletza aitortzen bada, emaitza ez bada xede komertzialetarako erabiltzen eta jatorrizkoaren lizentzia berarekin zabaltzen bada.

Adierazpena: Palestinako herriarekin elkartasuna

SET sareak (Europa Hegoaldeko Turistifikazioaren aurka) Gazako genozidioa eta Israelgo estatu terroristak Palestinan egin duen okupazioa (70 urte baino gehiagokoa) gaitzesten ditu.

Europa Hegoaldeko lurraldeen turistifikazioaren aurkako borroka behetik gorakoa da; lurraldeak ustiatu eta bertako biztanleak esklabizatu eta kanporatzen dituzten inperialismo eta kolonialismoaren aurkakoa. Horregatik, azken hilabeteetan Palestinako erresistentziarekin elkartasunez Europan egiten ari diren mobilizazioetan parte hartzen dugu.

Salatzen ditugu Gaza Israel eta Estatu Batuen menpeko Riviera turistiko bilakatzeko fantasia sionistak. Airbnb eta Booking plataformei boikot egitera deitzen dugu, izan ere, bi enpresa horiek iragarki turistikoak argitaratzen dituzte Zisjordanian legez kanpoko kolonoen asentamenduetan eta aktiboki parte hartzen dute Nazio Batuetako kontalari berezi Francesca Albanesek azken txostenean sionismoaren “okupazio-turismoa” bezala deskribatu duen horretan: «Okupazioaren ekonomiatik genozidioaren ekonomiara».

Palestina, askatasuna!

Bizilagunekin. Desazkunde turistikoaren aldeko donostiarren plataforma

SET sarea. Europa Hegoaldea turistifikazioaren aurka

Mundu mailan pentsatu, hemen ekin: gelditu dezagun turistifikazioa

IRAILAREN 27KO TURISMOAREN MUNDU EGUNA: BIZILAGUNEKIN PLATAFORMAREN KOMUNIKATUA

Urtero bezala, Nazio Batuen Erakundeak “Turismoaren Mundu Eguna” bezala izendatu zuen irailaren 27a hurbildu ahala, aukera baliatu nahi dugu turismo jarduerak mundu mailan eta Donostian dakartzan arriskuak eta kalteak azpimarratzeko.

Urteotan Donostian erreakzio herritarra bizi dugu, turistifikazioaren ondorioei erantzun bezala. Ez da bisitariak gaitzesteko kanpaina, ezta hirien iraganarekiko nostalgiaren espresioa ere. Beste gizarte eredu eta beste bizimodu baten aldeko lana da: espazio partekatuen aldekoa, aniztasunaren aldekoa, inor atzean uzten ez duena, bizilagunen ongizatean oinarritutako hiri ereduen aldekoa. Horregatik, ez da leku bakanetan gertatzen, Europa Hegoaldeko lurraldeetan eta munduko beste hamaika gunetan hedatzen ari den mugimendu sarea da, estutzen doana, elkarrengandik ikasten duena, eta aldi berean, nork bere tokian eragiten duena.

Hiriak eta herriak komunitateek eraikitzen dituzte, fisikoki eta sinbolikoki. Bizilagunon eskubidea da bizitoki egokia izatea eta horregatik dihardugu turistifikazio basatitik defendatzen, eta horri lotuta, inposatzen zaizkigun bizi eredu jasangaitzak zalantzan jartzen. Ez da auzi sektoriala. Ez da hirigintza soilik, ez da etxebizitza soilik, ez da ingurumena soilik. Desazkunde turistikoaren aldeko borroka guzti horiez ari da, eta eredu osoa jartzen du auzitan. Kontsumoaren kultura, kapitalaren metaketa, irabazi pribatuaren lehenestea, homogeneizazio kulturala eta egiturazko zapalkuntzak, (arrazakeria, klasismoa, sexismoa) elikatzen dituen merkatu logika dira, besteak beste, gure hiri eta bizitzen desorekaren eragile.

Donostiarron gehiengoa kezkatuta eta nazkatuta dago azken urteetan hirian gertatzen ari denarekin. Turismoak gehiegizko pisua hartu du hiriaren eredu ekonomikoan eta erabat baldintzatzen du espazio publikoa, lan-baldintzak, egoera soziolinguistikoa, ekosistema kulturala, bizikidetza eredua, auzo-giroa eta naturarekiko harremana, besteak beste. Turismo jardueraren hazkundea defendatzea ez da onargarria Donostian bizi nahi dugunontzat. Horren jakitun, turistifikatzaileak kudeatzaile zentzudun mozorroa jantzita zuzentzen zaizkigu azken aldian. Turismo jasangarria, desestazionalizazioa, tasa turistikoa, kalitatezko turismoa eta hamaika trikimailu erabiltzen dituzte, eztabaida funtsezko auzitik desbideratu ahian. Baina guztiek, hiriaren turistifikazioarekin aberasten direnen negozioa bermatzea daukate lehentasun gisa; donostiarron haserrea baretu nahian eskaintzen zaizkigun goxokiak dira, hiri honetan benetan agintzen duten espekulatzaile eta esplotatzaileek gure bizitzak kaltetuz poltsikoak betetzen jarrai dezaten.

Hitzetatik ekintzetara pasatzeko ordua da: gelditu dezagun turistifikazioa. Desazkunde turistikoaren aldeko hautua egin ezean, nekez aurkituko zaio arazoari irtenbidea. Herritarron bizi baldintzak zaintzeko, turistifikazioarekin negozio egiten dutenen boterea mugatu beharko dugu; eta turismoak hirian hartu duen pisua eta zentralitatea murrizteko estrategia integrala martxan jarri. Trantsizio adostu eta ordenatua da biderik desiragarriena: enpresak, langileak, hiri-espazioa, kultur eskaintza eta abar desazkunde turistikorantz eraldatzeko plana egin eta aurrera eramatea. Bestela, turismoarekiko gehiegizko dependentzian bizitzeak kolapso turistikoaren ondoriozko desazkundea pairatzeko arriskuan jartzen gaitu donostiarrak. Ulertu dezagun gertatzen zaigun eta egiten digutena; antolatu gaitezen eta aktibatu gaitezen; ekin eraldaketari!

[2025/09/26, Ilunki Elkartea] Turistifikazioaren aurkako festa

Nazio Batuek Turismoaren Mundu Eguna irailaren 27an finkatu zuten. Desazkunde turistikoaren aldeko mugimenduok, Donostian eta beste hainbat lurraldetan, aukera baliatzen dugu urtero turistifikazioaren kalteak salatzeko eta egun horretan kolapso turistikoaren arriskua nabarmentzeko. Aurten, irailaren 26 ostiralean, Turismoaren Mundu Eguna aitzakia hartuta, Donostiako Amara Berri auzoko Ilunki Elkartean festa bat ospatuko dugu arratsaldeko 18:30etik aurrera: Turistifikazioaren Aurkako Festa. Donostiako bizilagunei gonbita luzatzen diegu giro atseginean elkartzeko, desazkunde turistikoaren aldeko ekimenen berri elkar trukatzen dugun bitartean.

Ekimenaren baitan bi aurkezpen berezi egingo dira. Alde batetik, Hau ez da cheesecake bat fanzinea plazaratuko da, Donostiaren turistifikazioa eta, orokorrean, turismoaren logika aztertzen eta kritikatzen duen argitalpena, honen lepotik irri egiteaz gain. Bizilagunekin plataformak eta hainbat kolaboratzaile eta sortzailek ondutako fanzinea da; testuak, komiki-tirak, datuak eta denbora-pasak ditu bere baitan, besteak beste.

Beste alde batetik, hitzordua baliatuko da urriaren 24an eta 25ean Donostian egitekoak diren Desazkunde Turistikoaren Aldeko Euskal Herriko Topaketak aurkezteko (www.labur.eus/turistopaketak). Hiri eta lurralde desberdinetako kideek elkarlanean bultzatutako topaketa hauen planteamendua, helburuak eta egitaraua aurkeztuko dira festan. Desazkunde turistikoaren aldeko herritarren eta eragileen saretzean mugarri bat ezarriko du.

Aurkezpenez gain, festan mojitoak, janaria, musika eta hainbat sorpresa eskainiko dira bertaratzen direnek giro alai eta parte-hartzailean gozatzeko.

CIUDAD CLICKBAIT liburuaren aurkezpena [2025/09/11, 19:00, San Jeronimo kaleko Kripta]

Irailaren 11n, arratsaldeko 7etan, Parte Zaharreko San Jeronimo kaleko Kriptan CIUDAD CLICKBAIT liburuaren aurkezpena antolatu dugu Bizilagunekin eta Manteo Bizirik plataformek. Vicent Molins idazlea arduratuko da liburuan lantzen diren edukiak aurkezteaz. Donostian azken urteetan gertatzen ari dena, egiten ari zaizkiguna, ulertzeko gakoak bilatzeko balio dezake liburuak. Horregatik, desazkunde turistikoaren eta bestelako hiri-ereduaren aldeko herritar orori aurkezpenera etortzeko deia egiten diogu.

Dekoratu bihurtutako auzoak, Airbnb-ak eta apartamentu turistikoak ugaritzen direnak; gabonetako argiekin obsesionatutako alkateak, titular deigarrienaren bila; Europako «Sillicon Valley» bilakatzea amesten duten hiriak; turista tropelak kaleak gainezkatzen; hiriak influencerrak balira bezala kudeatzen dituzten politikariak, modan jartzeko irrikaz daudenak; ustez auzokoen ekonomiari mesede egiten dion erakarmenaren bila dabiltzan udalerriak… Azken batean, marka bihurtutako hiriak, hiritarrenak izateari uzten diotenak.

Ciudad Clickbait-en, Vicent Molins geografo eta kazetariak gure hirien aro berria aztertzen du, eta, puntu kritiko honetara eraman gaituzten egiturazko arrazoi ekonomiko, politiko eta sozialak aztertzen ditu. Noiz eta nola utzi zioten bizilagunen zerbitzura egoteari? Alegatu horrek, begirada zorrotz bezain dokumentatu batetik, herritarrek kalean jasaten dituzten ondorioen salaketa gisa funtzionatzen du: turista uholdeak, higiezinen merkatu jasanezina eta nortasunik gabeko gune historiko despertsonalizatuak azkenean bizilagunak kanporatzen dituena.

Gaurkotasun handiko saiakera honek non gauden eta nora goazen hausnartzera gonbidatzen gaitu, eta hainbat galdera kezkagarri jartzen ditu mahai gainean: jarrai al dezakete hiriek beren buruari hiri deitzen, beren ekintza guztiak joan-etorrian dabiltzanen beharrak eta nahiak asetzera soilik bideratzen badira? Eta, batez ere, zer geratuko da haiekin ikuskizuna amaitzen denean?

https://www.barlinlibros.org/ciudad-clickbait

SET sarearen komunikatua ekainaren 15eko mobilizazioen ondoren

GERO ETA GEHIAGO, GERO ETA HOBETO ANTOLATUTA: GURE BIZIMODUEN ALDE, TURISTIFIKAZIOAREN AURKA

Joan den ekainaren 15ean, Europa Hegoaldeko Turistifikazioaren aurkako saretik koordinatuta hainbat mobilizazio egin ziren: hamarnaka mila pertsonak mobilizatu ziren hamar lurralde baino gehiagotan, biztanleak kanporatzen eta prekarizatzen dituen eta lurraldeak eta planeta txikitzen dituen monolaborantza turistikoa errefusatzeko, eredu ekonomiko guztiz bidegabean premiazko aldaketak eskatzeko.

Bartzelona, Kantabria, Kordoba, Donostia, Eivissa, Granada, Genoa, Lisboa, Menorca, Napoli, Palma, Venezia… kaleak manifestazio handiekin, ekintza sinbolikoekin eta salaketa eta eztabaida ekintzekin bete ziren. Leku bakoitzean bere berezitasunekin, bere testuinguruaren eta bere unearen arabera, baina guztiek ideia nagusi berarekin: Europa Hegoaldea azken hamarkadetan jasaten ari den turistifikazio-prozesua geldiarazteko eta lehengoratzeko beharra; eredu ekonomikoa eraldatzeko beharra; hiriak, lurraldeak eta bizitzeko planeta bat izateko.

Turistifikazioaren aurkako Europako hegoaldeko sarea 2018an sortu zen, eta orain arte elkarri laguntzeko eta ikasteko gunea izan da. Aurretik ere mobilizazio koordinatuak egin izan ditu, askotan Turismoaren Munduko Eguna zela eta. Baina 2025 honetan, iaz Europa hegoaldeko hainbat lekutan izandako mobilizazio historikoen ondoren, sarea bere benetako potentziala erakusten hasi da.

Aldi berean modu koordinatuan mobilizatzeak, batzeko ez ezik, gure ahotsak biderkatzeko aukera eman digu, borroka-koru indartsu batean. Eta ez gaude bakarrik. Gero eta jende gehiagok ulertzen du turismo-eredu hau ez dela aurrerabidearen sinonimoa; kanporatzearena, prekarietatearena eta suntsipenarena baizik.

Zentzu komuna aldatzen ari da: turismoaren mitoa salbazio ekonomiko gisa amaitu da. Gure bizitzan ikusten duguna — eta sufritzen duguna —oso bestelakoa da: etxebizitza izateko eskubidea galtzea, bizilagunez hustutako auzoak, gero eta lan prekarioagoak eta deshumanizatzaileagoak, bizitzaren garestitzea, lurraldea suntsitzea, oinarrizko baliabideak saturatzea, eta baita gure eguneroko mugikortasuna mugatzea ere. Dena gutxi batzuei bakarrik mesede egiten dien eredu bati eusteko.

Horregatik gara gero eta gehiago. Ahotsa altxatzen duten pertsona gehiago, antolatzen diren kolektibo gehiago, erresistentzian dauden lurralde gehiago. Turistifikazioak gutxi batzuek hautemandako arazoa izateari utzi dio: belaunaldiak, eskolak eta lurraldeak zeharkatzen dituen kezka orokortu bihurtu da. Eta hau hasi besterik ez da egin.

Nonahi ikusten dugun egoera dela eta, ekintza eta mobilizazio gehiago izango dira uda honetan bertan han-hemenka, zalantzarik gabe. Eta, era berean, litekeena da irailaren 27an turistifikazioaren aurkako ekintzak egitea, Turismoaren Munduko Eguna dela eta. Turistifikazioaren aurkako borroka hazten, hedatzen eta antolatzen ari da. Gure bizitzek beren irabaziek baino gehiago balio dutelako.